برنامه‌ریزی عملیاتی

برنامه عملیاتی یک ابزار دقیق برنامه‌ریزی اجتماعی به حساب آمده و استراتژی سازمانی را برای رسیدن به یک هدف مشخص می‌نماید، جزئیات در نظر گرفته شده در چنین طرحی به کارآمدی سازمان کمک نموده و می‌­تواند مأموریت سازمان را برای رسیدن به چشم‌انداز ترسیمی، یاری رساند. برای نائل شدن به این منظور هشت گام زیر را یادآوری می‌کنیم:

گام نخست

در گام اول برای طراحی و تدوين برنامه عملياتی، اهداف و مقاصد کسب‌وکار را تعيين می‌كنيم.

  • اهداف كلی، تلاش ما را به سمت آينده متمركز می‌كنند.
  • چارچوبی برای تفصيلی­‌تر كردن برنامه‌ريزی بوده و اختصاصی‌تر از رسالت هستند.
  • بيانگر جهت‌گيری كلی سازمان هستند، مشكلات و موضوعات اولويت‌دار را نشان می­‌دهد.
  • بيانگر اولويت­‌ها و نتايج حاصل از ارزيابی داخلی و خارجی هستند و در پاسخ به مسائل و مشكلات استراتژيک تعيين می‌گردند.
  • بيانگر شكاف بين وضع فعلی و مطلوب هستند.
  • قابل‌سنجش بوده اما كلی‌تر از مقاصد هستند.
  • در راستای عملكردهای كليدی سازمان بوده و چالشی می­‌باشند.

به‌منظور تعيين هدف، ابتدا به ارزيابی اطلاعات حاصل از ارزيابی محيط داخلی و خارجی می­‌پردازيم. سپس بازخوردهای دريافتی از ذی‌نفعان را تركيب می­‌كنيم و به تحليل شكاف بين خدمات موجود و مطلوب می­‌پردازيم. براي رسیدن به اهداف و نتايج مطلوب جهت­‌گيری می‌كنيم و آنگاه به اصلاح و طراحی اهداف کسب‌وکار می‌پردازيم.

گام دوم

در گام دوم، مقاصد و اهداف اختصاصی کسب‌وکار را تعيين می‌كنیم.

مقاصد، اجزای قابل سنجش‌تر و اختصاصی­‌تر برای رسیدن به اهداف هستند، كمی بوده و بهتر می­‌توان در چارچوب زمان آن‌ها را اجرا و پيشرفت را تعقيب نمود.

هم‌چنین مقاصد طبق استانداردهای مدیریتی بايد SMART باشند يعنی اختصاصی، قابل‌سنجش، قابل‌دسترس، مبتنی بر نتيجه و زمان‌دار باشد. مقاصد نحوه نيل به نتايج را نمی­‌گويد بلكه نتايج مطلوب را بيان می‌دارد.

گام سوم

در گام سوم، استراتژی تدوين می­‌شود.

استراتژی راه و روش رسيدن به هدف است. برای تهيه برنامه عملياتی؛ مديران، سرپرستان و اعضای كليدی دخالت دارند. هزينه‌ها و مزايای احتمالی هر استراتژی ارزشيابی می­‌شود تا استراتژی كارآ انتخاب گردد. استراتژی نشان می‌دهد نتايج چگونه حاصل شوند. استراتژی­‌ها در قالب روش، نگرش و پاسخ‌هايی هستند كه برای رسيدن به هدف به كار می‌روند. استراتژی منجر به تهيه برنامه اجرايی می‌شود. تعيين استراتژی مستلزم ارزشيابی هزينه‌ها، مزايا و پيامدهای هر روش است.

گام چهارم

در گام چهارم گام­ های عملياتی برای انجام فعاليت‌ها تعيين می‌شود.

گام پنجم

در گام پنجم چارچوب زمانی برای انجام هر گام اجرايی تعيين می­‌شود.

گام ششم

در گام ششم منابع ضروری و مورد نياز تعيين می­‌شود.

گام هفتم

در گام هفتم شاخص­‌های سنجش و پايش عملكرد تعيين می­‌گردد.

مشكل‌ترين و مهم­‌ترين بعد فرآيند برنامه‌ريزی استراتژيک، انتخاب و برقراری شاخص سنجش عملكرد می­‌باشد. لزوم سنجش عملكرد آن است كه كيفيت خدمات ارتقاء يافته و هزينه­‌ها كاهش يابند، هم‌چنين بر ابعاد مهم كار توجه شود و ميزان پيشرفت برنامه محاسبه گردد. سنجش عملكرد به سازمان­‌ها كمک می‌كند تا اطمينان يابيم كه منابع صرف فعاليت‌هايی می‌شود كه ارزش آن را دارد. سنجش عملكرد فرآيندها را روشن می‌كند و ذی‌نفعان را با نتايجی كه از انجام امور به دست می­­‌آيد آگاه می‌كند.

گام هشتم

در گام هشتم پايش عملكرد انجام می­‌گيرد.

در برنامه عملياتی، خروجی برنامه مشخص می‌شود، منابع تخصيص می­‌يابد و فرآيند كار تحليل می‌گردد. هر فعاليت، هر رويه، هر فرآيند به طور دقيق مشخص شده و بيان می­‌گردد كه هر كار توسط چه كسی و چه زمانی انجام شود و چه كسی مدير اجرا و پاسخگوی هر يک از مراحل برنامه است. برای تحقق هر گام عملياتی می­‌بايست جداول زمانی و هزينه‌ای را مشخص نمود و به شش كلمه پرسشی زير پاسخ داد :

چه كاری

چگونه

چه كسی

كجا

چه زمانی

چه منابع پولی و فيزيكی نياز است؟

پس از آنكه مقدمات كار فراهم شد، برنامه تدوين‌شده اجرا می‌شود و سپس پايش و كنترل انجام می­‌گيرد. در نرم‌افزار جامع منابع انسانی آی نو، در ماژول مربوطه این موضوع به‌طور جدی طراحی شده است تا مدیران سازمان بتوانند در این موضوع به نحو شایسته‌ای ورود کرده و به اهداف مدنظر خود واصل گردند. برای همین منظور موارد زیر در نرم‌افزار جامع منابع انسانی تدوین شده است :

  • امکان تعریف پروژه­‌ها در راستای راهبردها
  • امکان تعریف مسئول پایش برای راهبردها
  • امکان تعریف هدف عملیاتی شاخص
  • امکان تعریف پروژه برای اهداف عملیاتی
  • امکان پایش کلیه پروژه­‌ها براساس شاخص‌ها در سطح سازمان
  • امکان ارتباط با وظایف تعریف‌شده در سیستم مدیریت عملکرد
  • امکان تخصیص بودجه زمانی و مالی برای هر یک از پروژه‌ها
  • باقی امکانات به زودی و به تفصیل می‌آید.

 

اشتراک گذاری